Vælkomin á mína heimasíðu

Greinir

Hvønn týdning hava ráevnini í føroysku undirgrundini?

Hvørja støðu hevur landsstýrið til spurningin um at geva loyvi til at leita eftir- og útvinna kolvetni úr føroysku undirgrundini? Tann fyrispurningin fari eg at seta Høgna Hoydal, landsstýrismanni, tá munnligir fyrispurningar verða aftur á skrá í løgtinginum. (Síðani fyrispurningurin varð latin løgtingsskrivstovuni, hevur Elsebeth Mercedis Gunnleygsdóttur eisini sett landsstýrismanninum ein skrivligan fyrispurning um nakað tað sama).


Í nógv ár samráddist landsstýrið við donsku stjórnina um at yvirtaka føroysku undirgrundina. Í 1992 varð komið á mál við hesum samráðingunum, har loysnin var, at føroyska heimastýrið yvirtók málsøkið “ráevni í undirgrundini”.


Tá landsstýrið í 1998 gjørdi avtalu við donsku stjórnina um at umfíggja føroysku uttanlandsskuldina, var við í avtaluni, at heilar 500 mió. krónur skuldu føroyingar bara rinda aftur, um olja varð funnin innanfyri tey næstu 20 árini. So stórt virði sóu partarnir í undirgrundini tá. Tað stóð einki í avtaluni um, at partur av skuldini bara skuldi rindast aftur, um alivinnan kom fyri seg, ella um makrelur í stórum nøgdum kom inní føroyskt sjóøki. Tey tingini, sum veruliga fingu týdning tey næstu árini, hugsaði eingin um í 1998. Tá var tað bara oljan sum, í teirra hugaheimi, kundi fáa so stóran týdning.


Nakrar royndarboringar eru gjørdar á føroyska landgrunninum, tó fyribils uttan úrslit. Stórur áhugi er tó fyri føroysku undirgrundini, tí hildið verður, at olja í rakstrarverdum nøgdum er at finna har. Men í samgonguni eru røddir frammi, ið eru ímóti bæði leiting og framleiðslu av olju úr føroysku undirgrundini. Tí havi eg spurt landsstýrismannin, hvørja støðu landsstýrið hevur til hetta málið. Er tað veruliga so, at landsstýrið fer at nokta fyri at nýta hetta ríkidømið, sum føroyingar í áravís stríddust fyri at fáa rættin til?

 

Helgi Abrahamsen
løgtingsmaður

Vælkomin á mína heimasíðu

Greinir

Blokkstuðulin verður kanska burtur í 2074

Føroyar hava fingið nýtt landsstýri. Somu flokkar sum sótu í landsstýrinum árini 2015 til 2019 hava funnið saman aftur.


Tann 28. apríl í ár søgdu Høgni Hoydal og Ruth Vang við Kringvarpið, at tey fóru ikki í landsstýri, uttan so at ríkisveitingin úr Danmark minkaði. Ruth Vang segði, at hetta kravið fór at liggja frammarlaga hjá teimum, og Høgni Hoydal segði, at veitingin skuldi minka “munandi”.


Akkurát hvat liggur í orðunum “frammalaga” og “munandi” er ilt at siga, men sambært samgonguskjalinum skal ríkisveitingin minka við 25 mió. krónum um árið. Tað merkir, at um hendan ferðin verður hildin, so verður blokkstuðulin burtur um góð 25 ár. Siga vit at onnur landsstýri, sum ikki vilja tað sama, fara at sita helvtina av tíðini, so verður blokkstuðulin, við hesi minkingini, burtur í árinum 2074. Kanska er hetta ikki nakað, ið eg sum sambandsmaður eigi at missa svøvnin av. Um fólk vilja gera sær lívið óneyðuga trupult, so skulu tey kanska fáa loyvi til tað.


Hinvegin so má eg undrast. Í valstríðinum varð sagt, at blokkstuðulin er bara nøkur fá promillur av føroyska búskapinum, og tí hevur hann ongan týdning longur. Men hvussu ber tað so til, at tey sum settu sum krav at “munandi” partur av hesum pengunum skuldu beinast burtur, nú bara vilja minka blokkstuðulin við 1/25 av “nøkrum fáum promillum” um árið?


Tað er bara eitt gott ár síðani at Tjóðveldi legði uppskot fyri løgtingið um at minka ríkisveitingina við góðum 90 mió. krónum um árið. Málið var tá, at øll veitingin skuldi vera burtur í 2030. Men eitt er, hvat tú sigur í andstøðu, nakað annað er, hvat tú gert, tá tú hevur ábyrgd í samgongu. Tí tá tú hevur lovað, at gerandisdagurin skal verða lættari, arbeiðsdagurin styttrið, skatturin lægri, lestrarstuðulin hægri, øll skulu hava bústað, onkur skal hava lønarlyft, heilsu- og almannaverkið skulu styrkjast, mentanin stuðlast, Suðuroyartunnil gerast o.s.fr., so er avmarkað, hvussu skjótt tú kanst minka inntøkurnar.


Nú fáa vit at síggja, hvussu leikur fer. Seinasta heila tingárið tá somu flokkar vóru í samgongu, (tingárið 2018) lógu heili 39 lógaruppskot eftir, sum flokkarnir høvdu lagt fram, men sum teir ikki funnu semju um, áðrenn tingið fór í summarfrí. Harumframt lógu fimm uppskot til samtyktar, og tríggjar eykajáttanarlógir eftir. Um stevið verður betri hesaferð, man tíðin fara at vísa. Vit í Sambandsflokkinum vilja í hvussu so er gera okkara til, fyri at rætta kósina, hvørja ferð tá tørvur verður á tí.   


Við ynskjum um eitt gott nýggjár.

 

Helgi Abrahamsen
løgtingsmaður